Dedetepe Ciftligi

21 Nisan 2012'de Bayramic 2. Tohum Takas Senligi'nde Bugday Dernegi'nin davetlisi olarak bulunmak uzere ilk gece konaklayacagimiz Kucukkuyu'daki Dedetepe Ciftligi'ne gece yarisi ulasabiliyoruz. Verilen tarife gore Kucukkuyu sahil yolundan daglara dogru girilmesi gereken ara yolu ciftlige telefon acip yardim isteyerek bulabiliyoruz. Oysa ki yol kenarinda, birazda diger tabelalarin arkasinda kalmis Mihli Selalesi isaretini takip etmemiz yeterliymis. Gece ciftlik kapisina yaklasinca kopek havlamalari karsiliyor bizi. Kapi acik gelecegimiz bilindiginden acik, etraf zifiri karanlik. Park etmis birkac arac arasinda bosluga yanasip aracin farlarini sondurunce karanlik daha koyulasiyor. Gozlerimiz alisana kadar etrafda hic birsey secemiyoruz, kopekler kendi kendilerine havlamaya devam ediyor. Yabanciya saldirmakdan ote ciftlikdekileri misafirler konusunda uyarma cabasinda gibiler. 

Agaclar arasindan cekilen, uzerinde etrafi gece lambasi loslugunda isitan lambalar olan bir hat, sanki takip etmemiz gereken yol, resepsiyona giden isaretlermis gibi gorunuyordu o karanlikda. Karsilayan olmadigindan takip ediyoruz bu hatti. Kucuk bir tur atip araclari park ettigimiz alanin biraz asagisina iniyoruz. Karanliga alisip etrafi biraz daha ayirt edince daha kisadan bulundugumuz yere gelebilecegimizi farkediyoruz. Biraz asagida insan sesleri geliyor gibi. Yaklastikca ates etrafinda oturan birkac kisi seciyoruz. Nihayet aradigimiz ciftlik sorumlusu, cep telefonunun isigi yardimiyla bizi karanlikdan cikarip kalacagimiz odalara goturuyor. Iki cesit oda var, ya 2-4 kisilik kutuk evler ya da mogol cadirlari. Secimlerde bolunup, ertesi gun planini konusup, odalara dagiliyoruz.

Mihli Selale yolu uzerinde Dedetepe Ciftligi Girisi

Enerji uretimi icin solar panel

Ikinci enerji kaynagi ruzgar tirbunu

Dedetepe Ciftligi ekolojik bir ciftlik. Yani uretilen ve tuketilen hersey dogaya zarar vermeyen ya da minimuma indiren yontemlerle elde ediliyor ya da uygulaniyor. Elektrik enerjisi icin hali hazirda iki kaynak var. Gunes enerjisi panelleri ve kucuk ruzgar tirbunu. Bu kaynaklar, buzdolabi, televizyon gibi cihazlarin olmadigi ciftlikde, tuketilen enerjiyi karsilamaya yetiyor. Ruzgar ya da gunes olmadigi gunlerde elektriksiz kalinsada hayat gunluk rutinlerinde kesintisiz devam ediyor 

Girisin hemen saginda kendi alanlarinda dolasan kumes hayvanlari

Ciftlikde surekli ikamet edenlerin hepsi, misafilerin cogu vejeteryan oldugundan eti icin beslenen hayvan olmasa da burada barinan hayvan cok. Kedi, kopek, tavsan, at ya da barinma ihtiyaci duyan hayvanlar burada sevkat goruyor. Kumes hayvanlari ise yumurtasi icin kendilerine ayrilan alanda rahatca dolasip gun boyu gurultu edebiliyor. Horoz sayisi tavuklardan cok oldugundan sabah erken saatte kalk borulari otuyor.

Ortak kullanilan hamam, dus ve tuvaletler

Sehir insani icin en buyuk sorun ortak kullanilan tuvaletler olabilir ciftlikde. Tamamen toprakdan yapilan kubbeli binada tahta ve bambu kullanilmis. 

Her aksam toplanilip, ates yakilarak etrafinda sohbetlerin edildigi, muzik aletlerinin calindigi ya da hamaklarda sekerleme yapilan alan.

Kutuk Evler

2-4 kisilik kutuk evler icinde sadece yatak ve kucuk sehpa var, onunde verenda ve hamagi. En buyuk luks kalorifer sistemi olmasi. Kis aylarinda kullanilan kalorifer kazani evlerin hemen yaninda. Odun yakilarak isitiliyor kalorifer suyu 

Kalorifer Kazani

Mogol Cadirlari

Yapimi suren gozleme kulesi

Tohumlarin filizlenmesi icin ayrilan alan

Ciftlikde ana uretim zeytin ve urunleri uzerine. Yaklasik 200 agacdan elde edilen zeytinler ya kahvaltilik olarak ya da tas baski ile geleneksel yontemlerle yagi cikarilip satiliyor. Ciftlikde kendi uretimleri tuketiliyor. Ayrica Sabun uretimi de var.

Ciftlikde tuketilmek uzere mevsimlik sebzelerde uretiliyor. Uretilen hic birseyde tarimsal, kimyasal gubre kullanilmiyor, budama yapilmiyor.

Mutfak

Mutfak ortak. Tam pansiyon konaklanilan ciftlikde yemek yapma isi ciftlikde konaklama karsiligi kalanlar tarafindan yapiliyor. %70'i yabanci olan bu tip gonullu calisanlar yapabildikleri islere gore gorevlendiriliyor. Hayvanlari beslemek, kumesi temizlemek, yemek yapmak, marangozluk ya da tamirat isleri, mevsiminde tarim isi yapmak, cocuklari ya da gonullulerden birini egitmek gorevlerden bazilari

Gorev tablosu

Mutfak

Yemek hazirlanirken ya da yemeklerden artanlar hayvanlar icin ayristiriliyor

Mutfak

Mutfak

Cocuklar icin kizilderili cadiri

Kendine has, nadir bir ornek burasi. Elektrik, su, yiyecek, konaklama gibi insan yasamini saglayan ihtiyaclarin hepsi, ciftlikde surekli kalan veya donem donem kalan ziyaretciler tarafindan para alisverisi minimum seviyede, insan gucu veya zekasiyla karsilaniyor. Kisa ya da uzun donem, ciftlikde yapilan uretim hakkinda tecrube edinmek, kendi kendine yetmeyi ogrenmek, el becerilerini gelistirmek, mevcut aliskanliklarla mucadele edebilmek gibi bir sinav icin, minimum imkanlarla yasam tecrubesi icin, doga ve hayvanlarla icice yasam tecrubesi icin denenebilir.

web sayfasi http://dedetepe.org/  

Bayramic 2. Tohum Takas Senligi

Bugday Dernegi'ninde destekcisi oldugu Bayramic 2. Tohum Takas Senligi'ne Adim Adim grubunu temsilen Cuma ogleden sonra Eskihisar Feribot iskelesinde kuyrukdayiz. Tam bir hafta once ayni saatte, Iznik Ultra Maratonu icin yine burdaydim. Bu sefer kuyruk daha uzun, araclarindan inmis etrafda dolasan daha cok insan var, dolayisiyla daha uzun zaman bekliyoruz. Yaklasik 1,5 saat sonra Topculara gecip yonumuzu once Bursa'ya, sonra Balikesir, Edremit uzeri, Susurluk'da tost ve cig borek molasi verme planlariyla, Kucukkuyu'ya ceviriyoruz.

Molalarla birlikde yaklasik 6 saat sonra, gece 12.00 gibi Kucukkuyu'dayiz. O gece konaklayacagimiz Dedetepe Ciftligini telefon yardimlariyla, Kucukkuyu sahil yolunda bir saga bir sola giderek bulabiliyoruz. Ciftlik anayoldan 3-4km kadar iceride, daglara dogru. Yol yorgunlugu, sabah erken kalkilacak derken, nerede nasil diye dusunmeden kendimi yataga birakiyorum. O gece yol arkadasim Katibe ve orada bulustugumuz tur arkadaslarimiz, Adim Adim'dan Nesligul ve Altan'la ayni kutuk evi paylasiyoruz.

Sabah kahvalti 8.00'de. Calisma karsiligi ciftlikte ailesiyle kalan Italyan arkadas hazirliyor kahvaltiyi ve onun sesli anonsu ile ciftlikdekiler kahvaltiya cagriliyor. Kahvaltida diger Adim Adim'cilar Ayca ve Zeki ile ekibi tamamliyoruz. Kahvalti sonrasi hep beraber, rotanin belli bir bolumunu yuruyerek gidecegimiz Bayramic'e dogru yola koyuluyoruz. 

Cetmibasi koyu yakinina kadar aracla gidip, burada Kavilca Bugdayi'nin tohumluk olarak cogaltilabilmesi icin ekilen araziyi ziyaret ediyoruz.

Kavilca Bugdayi ekili arazi

Buradan gidebildigimiz kadar yuruyup ogleden sonra Bayramic'deki 2. Tohum Takas senligine sahitlik edecegiz. Ciftlikde kalan yabanci arkadaslar, bugday dernegi gonulluleri ve biz Adim Adimcilar, beraber kalabalik bir grupla yuruyuse geciyoruz. Kaz daglarinin eteklerinde etrafda ilgi dagitan bircok sey olmasindan, agaca, bocege, cicege, suya, havaya bakma, gordugu herseyi digerleriyle paylasma, konusma tanisma derken cok da hizli ilerleyemiyoruz. 

Bahcedere Koyu'nden Catli Koyu'ne yuruyus

Yasamin surekliligi icin yuru vatandas, yuru

Yuruyusden bazi kareler

Nesligul Adlig, Ayca Sakalli, Altan Deresoy , Zeki Yemez (arkada)

1 saat 40 dakika, yaklasik 8km yuruyerek Catli koyune variyoruz. Buradan aracla Bayramic'e vardigimizda saat 13.00 civari. Takas baslamasina henuz zaman var, tohum takasi icin gelenler tohumlarini onceden hazirlanmis zarflara koyup, tohumun kimligini yaziyor. Tohumlar ayrica kayit altina aliniyor.

Biz Adim Adim kosuculari bu arada kahvede simit cay molasi veriyoruz. Ardindan Bayramic Belediyesi'nin misafiri olarak ogle yemeginide ihmal etmiyoruz

14.30 gibi, tohum takasi basladi baslayacak telasiyla kemalpasa tatlisini da yiyip, alelacele pazara tekrar dondugumuzde tohum takasi hummali bir sekilde baslamis olarak buluyoruz

Ithal tohum satis tekelinin ve pazarinin bozulmamasi, saadet zincirinin kirilmamasi icin yerli tohumlarin ticareti yasak. Konu ile ilgili ve biz tuketicilerden bilgili kisiler boyle soyluyor takas senliginin yanindaki soyleside. 2006 yilinda cikarilan yasa ile bu saadet zinciri saglama alinmis. Once tohum satiliyor, sonra ona gore kimyasal gubreleri. Ancak bu tip sivil girisimlerle takasi yapilarak ya da bireysel cabalarla, nadir, yapisiyla oynanmamis, yerel tohum turlerinin yok olmasinin onune gecilmeye, bir sonraki nesillere aktarilmasina calisiliyor. 

Al tohum, ver tohum

Tohum takasi devam ederken, yerli tohumlarin korunmasinin onemi uzerine konusmalar, bolgede altin madeni isletmek yerine, bu tohumlari koruyarak, ekerek, cogaltarak asil altinin elde edilebilecegi uzerine konusmalar yapiliyor. Koyluler bu konuda bilinclendirilmeye, bilgilendirilmeye calisiliyor. Ayni anda pazar esnafi ve dogrudan kendi urettiklerini pazara getiren koyluler alis verise devam ediyor.

Sonrasinda grubumuzdaki arkadaslardan Ayca'nin, tesadufen pazarda karsilastigi moda fotografcisi olan arkadasi, once cilek uretimi isine girip, sonrasinda keci ciftligi kuran, siradisi insan Omer Akcay ile keci ciftligine gidiyoruz. Her bir keciye bir karakter yukleyen, cocugu gibi ilgilenip, onlari open koklayan Omer bizi hayretlere dusuruyor. Kecilerin bir bolumunu yakindaki tarlaya otlamaya goturuyoruz. Keciler Omer'in eteginden ayrilmiyor, kecileri tarlaya salinca, yasadiklarini anlatiyor. Koylulerin onu nasil karsiladigini, gunluk sorunlarini, mucadelelerini.. ve butun bunlara ragmen yaptigi isle ne kadar mutlu oldugunu..

Gun hala bitmedi.... Permakultur felsefesini gozeterek tasarim yapan ve uygulayan, yerel tohumlarımıza sahip cikarak, dogal tarim uygulamalari yapan, ogrendiklerini, urettiklerini paylasarak, kendi kendine yeten bir koy kurma girisimi olan Bayramic Yenikoy grubunun misafiriyiz aksam yemeginde. http://bayramicyenikoy.com/index.asp 8 kisinin ortaklasa kurdugu koyde, farkli gruplardan 50 kisi kadar variz. Tarhana corbasi, bulgur pilavi, kuru fasulye, yogurt, salata ekmek var yemekde. Hepsi birbirinden lezzetli, sehirde bulunamayacak tatlar. 

Viktor adi verilen tohum orneklerinin saklandigi ambar

Bayramic Yenikoy'de aksam yemegi

Geceyi Muratlar koyunde, bize acilan bir koy evinde geciriyoruz. Biz sehirliler icin sabah erken saatte baslayan, dag yollarinda, tarlalarda, ciftliklerde, koylerde gecen yogun ama cok keyifli gun yorgunlukla bitiyor.